Via Groengebied Purmerland en door Oostzaan
Een prachtige zonnige dag eind april. Tijd om onze e-bikes te pakken en een rondje te gaan fietsen. We starten vanaf huis en rijden door het centrum van Purmerend en komen uit bij de Melkwegbrug. Deze blikvanger met haar beeldbepalende boog verbindt de binnenstad met de populaire woonwijk Weidevenne. Vanaf de boog heb je een mooi uitzicht over de stad Purmerend en het Noordhollands Kanaal. De Melkwegbrug kreeg in 2013 een eervolle vermelding van de branchevereniging voor Nederlandse architectenbureaus (BNA). De eervolle vermelding maakt onderdeel uit van vijf nominaties voor de architectuurprijs ‘Gebouw van het jaar 2013’. De video is door mij gemaakt vanaf de boogbrug op een eerder tijdstip dit jaar waardoor deze meer bewolking toont als de zonnige dag die het vandaag is. .
We fietsen langs het Noord Hollandsch kanaal en rijden door het Groengebied Purmerland richting recreatiegebied ’t Twiske. Het groengebied ligt midden in Landschap Waterland en vormt met haar bijna 90 hectare de recreatieve schakel tussen enerzijds de recreatiegebieden het Purmerbos en het Twiske en anderzijds tussen de stedelijke gebieden Purmerend – Weidevenne en Purmerland.Het groengebied bestaat uit een bosrandzone, een natuurzone en een veenweidegebied.
We komen langs Brasserie de Jutter. Hier kan je genieten van een heerlijke lunch maar ook voor een diner kan je hier terecht.
We steken de weg naar Purmerland over en komen in de Natuurzone van het Groengebied Purmerland. De natuurlijke inrichting langs de spoorlijn Hoom-Zaanstad maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur.
Dit gedeelte van het groengebied richt zich op natuurontwikkeling, waarbij de nadruk ligt op rietmoeras. Langs dit gebied loopt een fiets-, ruiter- en kanoroute,
Normaal gaan we aan het einde van het Groengebied verder door ’t Twiske maar dit keer besluiten we om via Oostzaan over de Heul en de Haal naar Tuindorp Oostzaan een wijk van Amsterdam Noord te fietsen.
De Heul en de Haal kenmerken zich door smalle bruggen welke al menig autospiegel hebben zien sneuvelen.
Midden in Oostzaan in de Kerkbuurt staat de Hervormde Kerk. De kruiskerk met houten toren boven de met rococo-aanzetkrullen versierde façade werd gebouwd in 1760. De kerk is gebouwd op een terp, omdat zij in vroegere tijden gebruikt moest kunnen worden als vluchthaven
We besluiten om een sentimental journey van te maken. We rijden door naar de Pomonastraat in Tuindorp Oostzaan. Hier staat het ouderlijk huis van Emmy waar zij van haar geboorte tot haar 23e woonde.
Via de Cosmariumstraat in Kadoelen waar wij onze eerste woning hadden bereiken we de toegangsweg van ’t Twiske. Toen wij in 1983 daar kwamen wonen was waar nu de woonwijk staat nog grasland . De achter de woningen gelegen ringweg A10 noord was nog niet gebouwd.
We zijn in ’t Twiske. Het Twiske is een recreatie- en natuurgebied en een typisch Noord-Hollands veenplassengebied in de Zaanstreek. Het ligt ten noordwesten van Amsterdam en behoort tot de gemeenten Landsmeer en Oostzaan. Het dankt zijn naam aan het gelijknamige riviertje.
Via het Luijendijkje bereiken we de Geijenbreek. Landsmeerders noemen dit de Breek. De Breek bestaat uit drie “breken” namelijk de Geijenbreek, de Kerkebreek en de Schutterbreek. Naar de “breken” zijn ook straten vernoemd in de gemeente Landsmeer. De wijk is heel toepasselijk Luijendijk genoemd vernoemd naar het dijkje wat erlangs loopt. Kunnen jullie het allemaal nog volgen?
We rijden in het Twiske en komen langs Zorgboerderij De Marsen. Bij de Zorgboerderij is een biologische winkel met beperkte openingstijden.
Het Twiske is 650 hectare groot en bestaat voor een derde uit water. Daarom is het zeer in trek bij zwemmers, duikers en surfers. Er zijn stranden, een avonturen- en waterspeelplaats, een duikplatform, een jachthaven, een bezoekerscentrum, een zorgboerderij, dagkampeerterreinen en een poldermolen, de Twiskemolen. Rondom het gebied loopt een route van zo’n 15 km met speciaal asfalt om te skaten.
De plannen voor een recreatiegebied zijn gemaakt tussen 1964 en 1968 onder toezicht van de toenmalige Stichting Recreatiegebied Het Twiske, waarvan het bestuur werd gevormd door Provincie Noord-Holland, Ontwikkelingsschap Zaanstreek en de gemeenten Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Ilpendam en Amsterdam. Voor de aanleg van de snelweg A8 en het Coentunnel tracé begin jaren zestig werd er van onder het veen zeer veel zand gewonnen. Het plan was om de 40 meter diepe zandwinningsplas, de Stootersplas, en het omliggende terrein in te richten als recreatiegebied.
De ontwerpen voor de huidige indeling van Het Twiske zijn vanaf 1972 gemaakt door Mariske Pemmelaar-Groot, nadat eerder Grontmij van de opdracht had afgezien. Er is voor de architectuur een balans gezocht tussen de wensen voor sport en recreatie in het westelijke en zuidelijk deel, meer natuurwaarde aan de noordkant en behoud van het Waterlandse karakter in het hele gebied. Het zuidelijk deel is opgehoogd en daardoor droger, terwijl het noordelijk deel grotendeels drassig bleef. In het zuiden is goed het oude lage (luie) dijkje te herkennen waar ook de Landsmeerse wijk Luyendijk naar vernoemd is. De Twiskemolen is in 1974 verhuisd vanuit Barsingerhorn naar zijn huidige plek aan de zuidrand van het recreatiegebied.
In 1984 is de naam van de stichting veranderd in Recreatieschap Het Twiske. De laatste bijdrage van Pemmelaar-Groot was het ontwerp van zwemrecreatiegebied de Blauwe Poort, dat in 1991 gereed kwam. Het oostelijke gebied De Belt was voor de herinrichting een kleine afvalstortplaats voor Landsmeer en Oostzaan. Dit gebied is rond 2005 gedeeltelijk afgegraven om riet/moerasland te laten ontstaan. Het gebied wordt in de vorm van een recreatieschap (Recreatieschap Twiske-Waterland) bestuurd door de provincie en meerdere gemeenten. De beheerder van het gebied is Recreatie Noord-Holland NV.
Via de Polderweg verlaten wij ’t Twiske en steken Den Ilp over om via het Ilperveld richting Ilpendam te rijden.
Het Ilperveld is een uitgestrekt stil, fraai watergebied met honderden eilanden van trilveen. Een voormalig brak veenweidegebied, met talloze sloten en vaarten en rietkragen. De plantengroei langs de slootkanten is rijk, een mozaïek van moerasrolklaver, echte koekoeksbloem, gevleugeld hertshooi, watermunt en lepelblad. Er groeit struik- en kraaiheide en zelfs zonnedauw. Grutto, kievit, tureluur, bruine kiekendief, roerdomp en vele rietvogels vinden hier hun perfecte biotoop. Koeien, schapen en geiten begrazen hier en daar het land. In de trek- en wintertijd is het Ilperveld een toevluchtsoord voor duizenden passanten, zoals smienten, wulpen, ganzen en veel andere bijzondere vogels.
We komen uit bij de pont welke het Noord Hollandsch kanaal oversteekt. Wij blijven aan deze zijde van het kanaal en volgen deze tot het centrum van Purmerend.
Door het centrum fietsen we terug naar ons appartement in de Wheermolen.